Domowy ogródek
1. Wybierz odpowiednie miejsce.
Powinno być dobrze nasłonecznione, takie warzywa mają lepszy smak, lepiej rosną, mają więcej witamin i minerałów. Zaciszne, z dala od drzew i krzewów, które mogą zacieniać uprawę, ale też ze względu na rozrośnięty system korzeniowy, mogą zubażać uprawę w wodę i składniki odżywcze. Teren powinien być w miarę równy. Woda stojąca po opadach albo zbyt szybko spływająca z górki może zniszczyć uprawę. W miarę blisko ujścia wody – przyda się podczas upalnych dni. Z dala od ruchliwej drogi.
PODSUMOWANIE
Odpowiednie nasłonecznienie, z dala od drzew i krzewów, równy teren, blisko ujścia wody, daleko od ruchliwej drogi.
2. Przygotuj miejsce pod uprawę.
Miejsce uprawy oczyść, usuń patyki, gałęzie, większe kamienie, ziele czy suche rośliny (często są źródłem chorobotwórczych organizmów i grzybów patogennych).
Glebę pod uprawę należy przekopać. Jest to zabieg niezbędny, aby spulchnić i rozluźnić glebę. To poprawi jej strukturę a rośliny z większą łatwością będą pobierać wodę i składniki odżywcze z podłoża. Użyj do tego szpadla, specjalnych wideł lub motyki. Jeśli zaczynasz przygodę z uprawą warzyw a ogródek jest niewielki, taki sprzęt w zupełności wystarczy. Wbij szpadel na głębokość 20-30 cm, unieś ziemię a następnie odwróć góra-dół. To dobry moment na wyjęcie pozostałości roślin, kamieni czy niepotrzebnych chwastów.
TIP: Jeśli wiesz, że gleba jest jałowa i dawno nie była uprawiana możesz w tym momencie zastosować kompost lub inne naturalne odżywki, aby dostarczyć składników pokarmowych i użyźnić glebę. Dostaniesz je w sklepach ogrodniczych. Pamiętaj, aby przeczytać instrukcję ich stosowania lub dopytaj ogrodnika. Czasem mniej znaczy więcej.
Dokładnie wyrównaj przekopaną powierzchnię za pomocą grabi.
Wyznacz grządki uprawy. Jedna wystarczy na dobry początek a dwie, trzy jeśli masz większy teren. Ich szerokość powinna wynosić około 100 – 120 cm, a długość uzależniona od ciebie i od działki. Między poszczególnymi uprawami – grządkami – wyznacz ścieżki do swobodnego poruszania się, doglądania, podlewania i pielęgnacji.

PODSUMOWANIE
Oczyść teren uprawy, przekop i użyźnij glebę, wyrównaj i wyznacz grządki i ścieżki.
3. Zaplanuj i przygotuj nasiona lub gotowe rozsady warzyw czy ziół, które chcesz wysiać, posadzić i uprawiać.
Proponujemy, aby na początek przygody skupić się na kilku warzywach. Najbardziej popularnych lub takich, które lubisz i z wielką przyjemnością wykorzystasz potem w swojej kuchni.
POLECAM!
Pietruszka | Marchewka | Rzodkiewka | Sałata | Cukinia | Ogórki | Buraczek ćwikłowy | Koper | Cebula
Pamiętaj o allelopatii czyli zasadzie dobrego sąsiedztwa. Niektóre rośliny mają korzystny wpływ na wzrost, zdrowotność i rozwój swoich sąsiadów poprzez wydzielanie substancji chemicznych, które chronią np. przed szkodnikami, larwami czy chorobami.
Przykłady dobrego sąsiedztwa:
- fasola, groch, rzodkiewka i koper dobrze wpływają na ziemniaki
- cebula lubi się z burakiem
- pomidor, szałwia, koper dobrze wpływają na kapustę
- marchew z cebulą chronią się nawzajem przed szkodnikami
- jarmuż lubi się z kapustą
- groch i fasola dobrze czują się w towarzystwie kukurydzy
- por „dogaduje się” z pietruszką i marchewką
- czosnek skutecznie odstrasza wiele szkodników i lubi każde sąsiedztwo
- koper ogrodowy wpływa dobrze na ogórka, groch i cebulę
- szpinak lubi się z rzodkiewką
- dynia z fasolą
- a ogórki z bazylią
Przykłady złego sąsiedztwa:
- nie sadź pomidorów obok ogórków, grochu i ziemniaków
- a fasoli obok buraków
TIP: Zwróć uwagę na pochodzenia nasion i gotowych już rozsad. Najlepiej, aby pochodziły z ekologicznego gospodarstwa lub od sprawdzonego producenta gwarantującego, że nasiona są z upraw potwierdzonych certyfikatem i zgodnych z wymogami UE. To pewność najwyższej jakości, bez GMO i innych szkodliwych substancji.
PODSUMOWANIE
Zaplanuj jakie warzywa będziesz uprawiać i w jakim sąsiedztwie, kup dobrej jakości nasiona.
4. Wyznacz rzędy wysiewu na grządce. Zasiej.
Użyj do tego sznurka przywiązanego do dwóch drewnianych kołków. Masz wtedy pewność, że rzędy będą równe. Wzdłuż naciągniętego sznurka wyznacz małą motyką, trzonkiem grabi, małą deską lub grubszym patykiem rowek o głębokości 2-3 cm. Wypełnij go wodą tak, aby był dobrze nawodniony. Wysiej nasionka i przykryj delikatnie ziemią. Nie ubijaj i nie dociskaj za mocno, aby delikatne kiełki z łatwością mogły się przebić przez ziemię.
Wysianych nasion nie podlewaj od razu mocnym strumieniem wody, bo możesz je wypłukać, używaj konewki z sitkiem. Staraj się wysiewać nasiona do wilgotnej ziemi, albo do nawodnionego wcześniej rowka.
Aby przyspieszyć kiełkowanie i ochronić nasiona przed niskimi temperaturami zagonki możesz przykryć specjalną włókniną.
Odległość między rzędami powinna być uzależniona od uprawianego warzywa:
- rzodkiewka: 10 cm między rzędami i co 3 – 4 cm w rzędzie
- marchewka i pietruszka: 25-30 cm między rzędami i co 5 cm w rzędzie
- cebula: 20 cm między rzędami i co 8-10 cm w rzędzie
- burak ćwikłowy: 25 cm między rzędami i co 10 cm w rzędzie
- sałata masłowa: 20 cm między rzędami i co 15 cm w rzędzie
- cukinia: 100 cm między rzędami i co 80 cm w rzędzie
- pomidory: w rozstawie 60 cm między rzędami i co 60 cm w rzędzie
Głębokość siewu:
- drobne nasiona np.: marchew, rzodkiewka, pietruszka, ogórki: 1- 3 cm głębokości
- nasiona większe np.: dynia, cukinia, kabaczki: 3 – 6 cm głębokości
TIP: Pamiętaj, że nasiona możesz wysiewać „na oko” w przygotowanym rowku, swobodnie ale nie za gęsto, wysypując je z torebki wzdłuż rowka. Po wykiełkowaniu i podrośnięciu możesz przerzedzić rośliny – czyli wyrwać niektóre, mniej silne okazy. Możesz też wsadzać większe nasionka np.: ogórków, cukinii czy dyni do wyznaczonych dołków. Najlepiej wkładać od jednego do trzech nasionek, a jeśli wszystkie wykiełkują, usunąć słabszą siewkę.
Pamiętaj! Idealnym czasem na sianie i sadzenie jest pochmurna pogoda lub popołudnie.
PODSUMOWANIE
Przygotuj rzędy wysiewu, nawodnij, zasiej i delikatnie zasyp ziemią.
Kalendarz ogrodnika. Kiedy można zacząć wysiewać poszczególne rośliny do gruntu?

5. Pielęgnacja.
Ten etap jest bardzo ważny. Pamiętaj o systematycznym wyrywaniu chwastów z grządek i spomiędzy nich. Użyj motyki lub zrób to ręcznie. Najlepiej po deszczu, kiedy gleba jest wilgotna, wtedy praca jest zdecydowanie łatwiejsza. Motyką możesz też spulchnić glebę, aby była bardziej przepuszczalna dla wody opadowej.
Podlewaj na początku codziennie lub co drugi dzień, niewielką ilością wody tak, aby gleba była cały czas wilgotna. Rób to najlepiej rano i/lub wieczorem. Kiedy pojawiają się upały, pielęgnacja musi być bardziej uważna i częstsza. Nie podlewaj w ciągu upalnego dnia, kiedy jest bardzo gorąco. Zbyt duża różnica temperatur może źle wpłynąć na uprawę. Jeśli w ciągu dnia padał deszcz, możesz się wstrzymać z podlewaniem.
TIP: Do podlewania najlepsza jest woda, która odstała przynajmniej 12 godzin i ma temperaturę powietrza. Świetna jest również deszczówka. Staraj się nie podlewać grządek mocnym strumieniem, raczej używaj konewki z sitkiem lub węża ogrodniczego z odpowiednim zraszaczem.
PODSUMOWANIE
Podlewaj, spulchniaj i odchwaszczaj uprawę.
Jak widzisz, założenie własnego warzywniaka nie jest trudne. Mamy nadzieję, że zainspirowaliśmy Cię do działania i będzie to wspaniały początek Twojej przygody małego ogrodnika. Powodzenia i na zdrowie!
OGRÓDEK ZERO WASTE – CZYLI DRUGIE ŻYCIE WARZYW
Czy wiesz, że z resztek warzyw, które zazwyczaj wyrzucamy do bioodpadów możesz „odzyskać” pyszne i wartościowe warzywo? Jak to zrobić i co się do tego nadaje?